Aπό το πράσινο στο γαλάζιο: δύο έργα που αλλάζουν τη Λεμεσό

Η Λεμεσός αποδεικνύει ότι η πολιτική συνοχής αποκτά νόημα όταν μεταφράζεται σε έργα που αγγίζουν την καθημερινότητα και ανοίγουν ορίζοντες για το αύριο. Στη δυτική πλευρά της πόλης, το Πάρκο στην οδό Γκογκέν έδωσε πνοή σε μια γειτονιά που διψούσε για ποιοτικό δημόσιο χώρο. Λίγο πιο ανατολικά, ο πυρήνας της ναυτιλιακής πρωτεύουσας της Κύπρου αποκτά το δικό του Κέντρο Καινοτομίας για τη Γαλάζια Οικονομία, φτιάχνοντας γέφυρα ανάμεσα στην έρευνα, την επιχειρηματικότητα και τις πράσινες τεχνολογίες.

Πράσινο: Το πάρκο Γκογκέν

Το Πάρκο Γκογκέν γεννήθηκε από μια απλή, αλλά ισχυρή ιδέα: ότι οι γειτονιές χρειάζονται ασφαλείς, πράσινους, προσβάσιμους χώρους για να συναντηθούν οι άνθρωποι. Στο Ζακάκι, ένας παραμελημένος χώρος μεταμορφώθηκε σε έκταση 10.000 τ.μ. με μεσογειακές φυτεύσεις που βελτιώνουν το μικροκλίμα και την ποιότητα του αέρα. Παιδότοποι για όλες τις ηλικίες, με εξοπλισμό και για παιδιά με αναπηρία, διασφαλίζουν ότι κανείς δεν μένει εκτός. Μονοπάτια για περπάτημα και τρέξιμο, χώροι άθλησης, μικρό υπαίθριο θέατρο, ακόμη και υποδομές για reflexology και αναρρίχηση, δείχνουν μια προσέγγιση που αγκαλιάζει την ευεξία, τον πολιτισμό και την κοινωνική ζωή. Σημαντικό: η ασφάλεια και η συντήρηση εντάχθηκαν εξαρχής στον σχεδιασμό, με σύγχρονο φωτισμό και τακτική φροντίδα. Δεν ήταν όλα αυτονόητα. Στην αρχή υπήρξαν ανησυχίες κατοίκων για ενόχληση και κίνηση. Ο Δήμος επέλεξε τον δύσκολο δρόμο: διαβούλευση, προσαρμογές, ενσωμάτωση προτάσεων. Το αποτέλεσμα; Ένα πάρκο που οι ίδιοι οι πολίτες αποκαλούν «Δημόσιο Κήπο της δυτικής Λεμεσού», και που λειτουργεί ως πράσινος πυκνωτής κοινωνικής συνοχής.

Γαλάζιο: το κέντρο Γαλάζιας Οικονομίας

Από το πράσινο περνάμε στο γαλάζιο. Η Λεμεσός είναι ένα από τα σημαντικότερα ναυτιλιακά κέντρα της Ευρώπης. Όμως η ναυτιλία του 21ου αιώνα δεν είναι μόνο logistics και λιμάνια· είναι καύσιμα χαμηλών εκπομπών, θαλάσσιες ΑΠΕ, βιοτεχνολογία, έξυπνες μεταφορές, προστασία οικοσυστημάτων. Σε αυτή την καμπή, το Κέντρο Καινοτομίας για τη Γαλάζια Οικονομία λειτουργεί ως καταλύτης. Από την ίδρυσή του τον Μάιο του 2023, λειτουργεί ως hub που φέρνει κοντά ΤΕΠΑΚ και άλλα πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, εταιρείες και δημόσιους φορείς. Υποστηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις με mentoring, πρόσβαση σε δίκτυα χρηματοδότησης και χώρους εργασίας. Φιλοξενεί συνέδρια, workshops, δράσεις δικτύωσης. Κινούνται έργα σε βιώσιμη αλιεία, θαλάσσια βιοτεχνολογία, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη θάλασσα, ψηφιακές λύσεις για στόλους και παρακολούθηση περιβάλλοντος. Το «OCEAN ROOM», ένας χώρος εικονικής πραγματικότητας που δημιουργήθηκε με χορηγία της Royal Caribbean, υπογραμμίζει την εκπαιδευτική διάσταση: γνώση που βιώνεται, όχι μόνο διδάσκεται.

Η αξία του Κέντρου δεν είναι αφηρημένη. Η αγορά εργασίας της Γαλάζιας Οικονομίας αναζητά δεξιότητες που σπανίζουν, και η Λεμεσός, μέσα από τέτοιες υποδομές, κλείνει την απόσταση. Φοιτητές βρίσκουν ερευνητικά πεδία και πρακτικές ευκαιρίες. Startups δοκιμάζουν πρωτότυπες λύσεις με πρόσβαση σε δίκτυα και τεχνογνωσία. Οι τοπικές επιχειρήσεις συνδέουν την εμπειρία τους με νέες τεχνολογίες, ανεβάζοντας ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια. Στην πράξη, η πόλη χτίζει ένα οικοσύστημα που μπορεί να την κρατήσει στην αιχμή των ευρωπαϊκών εξελίξεων στη θάλασσα.

Καινοτομία και ποιότητα ζωής

Κοινός παρονομαστής; Η στοχευμένη αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, με συνέργειες δημόσιου–ιδιωτικού και με έμφαση στη συμμετοχή. Το Πάρκο Γκογκέν δείχνει πώς μια επένδυση στον δημόσιο χώρο επιστρέφει ως υγεία, ασφάλεια, ποιότητα ζωής. Το Κέντρο Γαλάζιας Οικονομίας δείχνει πώς η καινοτομία μπορεί να γίνει τοπική υπόθεση με διεθνή προοπτική. Μαζί, τα δύο έργα σκιαγραφούν ένα μοντέλο πόλης που δεν διαλέγει ανάμεσα στο «ζω καλά σήμερα» και το «δουλεύω για το αύριο» – τα κάνει και τα δύο.

Για πόλη που θέλει να επενδύει στον πολιτισμό της γνώσης, αυτά τα παραδείγματα είναι πολύτιμα. Δείχνουν ότι η συμμετοχική διαδικασία –από τη διαβούλευση σε μια γειτονιά μέχρι τη συν-δημιουργία σε ένα εργαστήριο καινοτομίας– είναι το νήμα που δένει το πράσινο με το γαλάζιο. Και στη Λεμεσό, αυτό το νήμα αρχίζει να φαίνεται καθαρά: στις σκιές των δέντρων ενός πάρκου και στις οθόνες ενός OCEAN ROOM, εκεί όπου η πόλη μαθαίνει να σχεδιάζει το μέλλον της μαζί με τους πολίτες της.

Μαρία Τσαούση, RegioCop LTD Project manager